Flipje Tiel, het frambozenmannetje van de jamfabriek

Flipje ontstond als reclamefiguurtje van jamfabriek ‘De Betuwe’. Deze fabriek stond aan het eind van de 19e eeuw aan de Grotebrugse Grintweg te Tiel. Onder de naam ‘Tielsche Koffiesiroop Fabriek’ werd koffiesiroop als vervanger van de toentertijd dure koffie geproduceerd. Deze koffiesiroop werd gemaakt van appels, peren, bieten en wortelen. Hierdoor deed de fabrikant ervaring op in conservering van vruchten. In 1888 werd de naam van de fabriek veranderd in ‘Nederlandsche Fabriek van Verduurzaamde Vruchten Maatschappij de Betuwe NV’.

De fabriek ging jam produceren, maar ook appeldrank en tomatensap en appelstroop. Het fruit voor de productie was in de Betuwe ruim voorradig. Na de eerste wereldoorlog ontstonden meerdere jamfabrieken en nam de concurrentie toe. De fabriek, die inmiddels het predikaat Hofleverancier verwierf, bevocht haar marktaandeel. Er volgde een moderniseringsslag. Er kwam een nieuwe fabrieksinstallatie, de naam van de onderneming werd gewijzigd in ‘Maatschappij de Betuwe N.V.’ en men zocht naar nieuwe reclamemethoden. Hieruit ontstond Flipje.

‘De Betuwe’ gaf al kleine kinderboekjes uit waarin de producten gepromoot werden. In 1935 verzocht de directie van ‘De Betuwe’ het reclamebureau ‘Van Alfen’, waar ze al jaren mee werkten, om een figuurtje te verzinnen.

Philip van Alfen bedacht in 1935 een mannetje met een dik frambozenlijf en armen en beentjes van rode bessen. Naar een naam werd druk gezocht tot Van Alfen uitriep: ‘desnoods noemen we hem Flip!”.

Het vruchtenmannetje, met de naam ‘Flipje’ op zijn muts, moest voortaan het herkenbare logo van de Tielse jamfabriek worden.

De avonturen van Flipje of Flipje is een Nederlandse stripreeks met Flipje in de hoofdrol. Deze strip is van 1935 tot 1953 getekend als tekststrip. De verhaaltjes laten de ontwikkeling zien van Flipje vanaf zijn geboorte in Kabouterland, waar hij na enkele afleveringen per ongeluk (per luchtballon) voorgoed vertrekt. Hij belandt hierna in Dierenland, waar hij het fijn vindt en daar blijft hij dan ook.

In de eerste strip kun je lezen dat hij geboren is uit een betoverde framboos. Flipje zorgt in elk avontuur dat een probleempje wordt opgelost en als alles goed is gekomen, trakteert hij natuurlijk. Waarop? Op limonade, jam of appelsap van “maatschappij De Betuwe te Tiel”, de sponsor van al dit spannends.

Van de avonturen van Flipje en zijn vriendjes verschenen tot 1954 vijftig stripverhalen, uitgegeven door de Tielse jamfabriek De Betuwe.

Van 2002 tot 2010 zijn er vijf nieuwe stripalbums op de markt gebracht.

In het Dierenland maakt Flipje veel vrienden. De volgende vrienden kom je vaak tegen in de boekjes, maar Flipje kent er nog veel meer:

Flapoor Olifant, een beetje lomp en zwaar, zakt snel ergens doorheen. Standaard gekleed in een pak met gele broek en zwart jasje.

Bertje Big, gekleed in een gele broek met rode ruit, en een groen jasje. Hij is een beetje lui en houdt van veel eten.

Jasper Aap, met baret, blauwe pofbroek en oranje jasje. Haalt ondeugende streken uit en wordt daarvoor ook streng gestraft.

Juffrouw Schaap, een strenge hospita, altijd in de weer met schoonmaken, een breiwerkje en andere typisch vrouwelijke werkzaamheden, en deelt soms akelige werkjes uit aan de bovengenoemde jongelui. Haar eigenlijke naam is Mien, maar die wordt maar zelden gebruikt. Hoewel in een wat saaie zwarte jurk gekleed is ze toch wel ijdel, vooral als het om hoeden gaat.

Oom Klaas, een ram, standaard in zeemanskleren gehuld en voorzien van zijn onafscheidelijke pijp. Hij is de broer van juffrouw Schaap, als lammetje naar zee gegaan en als oude ram na twintig jaar teruggekeerd. Hij is buitengewoon eigenwijs, vooral als het om boten en dergelijke gaat.

Kroesje Beer, verschijnt in een blauw matrozenpakje en is wat braver dan de rest van het stel.

Mauwmauw, een schattig poezenmeisje in een roze jurkje met een wit schortje voor, maar minder schattig als ze achter muis Spitsneus aan zit. Haar broertje heet Grijs en hij is ook in een blauw matrozenpakje gekleed.

Flipje is niet alleen in het Flipje en Streekmuseum zichtbaar. Ook in de stad Tiel kom je hem tegen. Flipje heeft zelfs een eigen standbeeld en een eigen mozaïek. En terecht. Want Flipje is samen met het beroemde Michelinmannetje een van de oudste marketingsymbolen van Europa.

Ontsproten aan het brein van reclamemakers van bureau Alfen in 1935 worden zijn avonturen opgetekend in stripverhaaltjes door illustrator Eelco Marinus ten Harmsen van der Beek, met teksten op rijm van de hand van zijn vrouw Freddie Langeler. De strips hadden een opvoedend en braaf karakter. Vanaf de jaren vijftig ontwikkelt zich een ware voor die tijd bijna on-Nederlandse merchandising van Flipje, met een Flipposcoop, sleutelhangers en speldjes. In december van 2006 gaat Flipje met pensioen. Hoewel, hij maakt nog een gastoptreden in een strip in de strijd tegen vetzucht bij kinderen en hij is te bewonderen in het Flipje en Streekmuseum in Tiel.

Bron: Mijngelderland.nl

Philip van Alfen bedacht in 1935 een mannetje met een dik frambozenlijf en armen en beentjes van rode bessen. Naar een naam werd druk gezocht tot Van Alfen uitriep: ‘desnoods noemen we hem Flip!”.

Het vruchtenmannetje, met de naam ‘Flipje’ op zijn muts, moest voortaan het herkenbare logo van de Tielse jamfabriek worden. Flipje beleefde zijn eerste avonturen in Kabouterland, maar na een tijdje komt hij per ongeluk met een luchtballon in Dierenland terecht. Daar ontmoet hij Bertje Big, Jasper Aap, Olifant Flapoor, Kroesje Beer, Mauwmauw, Juffrouw Schaap en nog vele anderen.

Samen met zijn vriendjes beleefde hij vele avonturen, waar altijd een opvoedende moraal aan vast zat en waarbij uiteraard de producten van ‘De Betuwe’ een rol speelden.

Vanaf 2002 worden er opnieuw avonturen van Flipje uitgegeven in stripvorm. Arie van Vliet tekent en Alexandra van Steen schrijft de verhalen. In 2010 verschijnt het eerste voorleesverhalenboek van Flipje en zijn vriendjes door dezelfde makers.

Tegenwoordig wordt Flipje getekend door Arie van Vliet, uit Tiel. www.arievanvliet.nl. Hiernaast zie je een filmpje waarin Arie vertelt over zijn werk.

Tekenaar Arie van Vliet heeft een mooie kleurplaat gemaakt van Flipje en zijn vrienden.

Je kunt de kleurplaat hier downloaden. Klik op de afbeelding van de kleurplaat of op deze link: Flipje-kleurplaat-2